چه داروهایی برای خانم های باردار خطرناک است ؟

داروهای خطرناک دوران بارداری را بشناسید و از آن دوری کنید

در علم پزشکی به داروهای آسیب زا اصطلاحا داروهای تراتوژن می گویند . داروهایی که مصرف آن ها در فرد مصرف کننده باعـث بروز مشکلات و آسیب ها یجیدی خواهد شد . از طرفی باید مشخص کرد که با چه معیارهایی می توان دارویی را تراتوژن نامید.

در خانم های باردار ، به دلیل تاثیر منفی مصرف برخی داروها بر جنین که ممکن است موجب بروز مشکلات جسمانی ، عقب ماندگی ذهنی و یا حتی مرگ جنین شود ، اکیدا توصیه می شود که برخی داروهای یا مصرف نگردند یا تحت نظر پزشک متخصص مصرف شوند.

برای اینکه بدانید چه داروهایی شامل دسته بندی داروهای ممنوع دوران بارداری می شوند با ادامه متن همراه ما باشید :

برای اینکه ماده ای را تراتوژن یا اسیب زا بدانیم باید چند شرط داشته باشد:
– اول اینکه دارو قابلیت عبور از جفت را داشته باشد.
– بیمار در زمان بحرانی مربوطه در معرض آن قرار گرفته باشد.
– رابطه علت و معلولی بین آسیب و آن ماده وجود داشته باشد.
– ماده تراتوژن باید به اندازه کافی از جفت عبور کند تا بتواند روی تکامل جنین اثر بگذارد.
حال این سوال مطرح میشود که وقتی میگوییم دارویی برای حاملگی و جنین مضر است آیا در تمام طول بارداری باید ازمصرف این دارو اجتناب کرد؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا به این نکته اشاره کنیم که دوران بارداری شامل سه مرحله است :
– دوره قبل از لانه گزینی: دو هفته بعد از لقاح
– دوره رویانی:هفته 2 تا 8 بارداری
– دوره جنینی: هفته 9 تا پایان بارداری
دوره قبل از لانه گزینی به نام دوره همه یا هیچ خوانده می شود.یعنی در این دوره اگر دارویی تراتوژن مصرف شود یا سبب مرگ جنین می شود یا اگر چنین پیامدی نداشته باشد جنین زنده خواهد ماند و دچار ناهنجاری دیگری نمی شود.بعبارت دیگر یا جنین میمیرد و یا زنده و سالم می ماند.پس اگر بعد از مصرف دارویی تراتوژن فرد متوجه بارداری شود در صورتی که جنین سقط نشود جای نگرانی دیگری نیست.
در طی 8 هفته اول شکل گیری و تکامل اعضای جنینی شکل می گیرد بنابراین بحرانی ترین دوره از نظر ایجاد ناهنجای ساختمانی است. مثلا قسمت عمده تکامل قلب در 5/3 تا 6 هفتگی است و در 8 هفتگی به طور کامل شکل گرفته، داروهایی که باعث ناهنجاری قلبی می شوند، تنها در صورتی اثر گذار خواهند بود که طی این مدت مصرف شوند و چنانچه بعد از این دوره مصرف شوند تاثیر مخربی نخواهد داشت. بعنوان مثال داروی ایزوترتینوئین در صورت مصرف در سه ماهه اول موجب ناهنجاریهای عمده جنینی در سر و صورت، گوشها،شکاف کام و .. می شود و یا داروهای هورمونی مردانه حاوی آندروژنها و یا پروژسترونهای قوی از هفته 7 تا 12 جنینی موجب مردانه شدن ظاهر دستگاه تناسلی جنین دختر می شود.
داروها برحسب خطر آنها در بارداری براساس تقسیم بندی سامان غذا و داروی آمریکا( FDA) به 5 دسته تقسیم می شود:
1.گروه A : داروهایی که در این دسته قرار می گیرد مطالعات شاهد دار بی خطربودن آنها را در بارداری به اثبات رسانده اند و تحقیقات انجام شده روی زنان باردار خطری را برای جنین آنها به اثبات نرسانده است. برخی ویتامینها مانند اسید فولیک در این دسته قرار می گیرند.
2.گروه B : در این دسته داروهایی قرار دارند که شواهدی در مورد خطرناک بودن آنها درانسان وجود ندارد. حتی اگر این داروها روی حیوانات خطری را نشان داده باشند روی انسان خطری وجود ندارد. داروهایی مانند آنتی بیوتیکهایی( مانند پنی سیلین – آموکسی سیلین- سفیکسیم – سفالکسین در این دسته قرار می گیرند.)
3.گروه C : در مورد داروهای این دسته ، نمی توان امکان بی خطری را کاملا رد کرد مطالعات انسانی روی این داروها انجام نشده است. و مطالعات حیوانی هم یا انجام نشده است یا اگر انجام شده است، خطری را نشان داده است. در مورد این داروها باید فواید را در برابر مضرات سنجید . و بعد آنها را برای خانمهای باردار تجویز نمود.
4.گروه D : این گروه شامل داروهایی است که شواهدی از بروز خطر به دنبال مصرف آن در انسان گزارش شده است. داده های به دست آمده از پژوهشها پس از به بازار آمدن این داروها بروز خطراتی را در جنین نشان داده است. در عین حال در شرایط خاصی منافع استفاده از این داروها به مضرات آن غلبه می کند و اگر بیماری خطرناک باشد و داروی کم خطرتری وجود نداشته باشد بهتر است این داروها مورد استفاده قرار گیرند
5.گروه X : این داروها در بارداری به طور کلی منع مصرف دارند و مطالعات انجام شده روی انسان و حیوان نشاندهنده بروز خطرات جدی است.
با توجه به موارد ذکر شده در ادامه لیستی از داروهایی آمده که معمولا در بارداری مصرف میشوند و گروه دارویی آنها جهت آگاهی بیشتر مصرف کننده ذکر شده :
– آ اس آ : رده D
– ارگوتامین سی : رده X
– اریترومایسین : رده B
– اسپیرونولاکتون : رده D
– استامینوفن : رده B
– استامینوفن کدئین : رده C
– استروژن کونژوگه و قرص های ضد بارداری و کلا داروهای دارای هورمونی زنانه : رده X
– اسید فولیک : رده A
– اکسپکتورانت : رده C
– اکسپکتورانت کدئین : رده C
– آلپرازولام : رده D
– امگا 3 : رده C
– آلومینیوم ام جی اس : رده C
– آموکسی سیلین : رده B
– امپرازول : رده C
– آنتی هموروئید : رده C
– ایبوپروفن (ژلوفن – ادویل) : رده B
– ایزو ترتینوئین (روآگوتان- آکوتان) : رده X
– ایمی پرامین : رده D
– ایندومتاسین : رده B (البته در سه ماهه سوم رده D)
– بتامتازون : رده C
– برم هگزین : رده C
– بلادونا: رده D
– بیزاکودیل : رده C
– بیسموت : رده D
– پروپرانولول ( ایندرال ) : رده C
– پرومتازین : رده C
– پزودوافدرین : رده C
– پماد آسیکلوویر( برای تبخال ) : رده C
– پماد سوختگی :NR
– پنی سیلین ها : رده B
– پیروکسیکام : رده C
– تاموکسیفن : رده D
– تتراسایکلین خوراکی : رده Dو موضعی B
– ترامادول : رده C
– ترانکسامیک اسید : رده X
– تریامترن اچ : رده B
– تریامسینولون : رده C
– تریپل سولفا : رده C
– جمفیبروزیل : رده C
– جنتامایسین : رده C
– داکسی پین : رده C
– داکسی سایکلین : رده D
– دانازول : رده X
– دایجستیو : رده C
– دایمتیکون :NR
– دکسترومتورفان : رده B و دکسترومتورفان پی : رده C
– دگزامتازون : رده C
– دهانشویه بنزیدآمین : رده C
– دی سیکلومین : رده B
– دی هیدروارگوتامین : رده X
– دیازپام : رده D
– دیفن هیدرامین : رده B و کامپاند : رده C
– دیفنوکسیلات : رده C
– دیکلوفناک : رده B
– دیمن هیدرینات : رده B
– رانیتیدین : رده B
– سفالکسین : رده B
– سفتریاکسون : رده B
– سفیکسیم : رده B
– سلکوکسیب : رده B و سه ماهه سوم رده D
– سلنیوم سولفاید ( لوسیون شامپو برای شوره سر ) : رده C
– سوربیتول : رده C
– سوکرالفات : رده B
– سولفاستامید : رده C
– سیپروترون استات : رده C و کامپاند رده X
– سیپروفلوکساسین : رده C
– سیپروهپتادین : رده B
– سیتالوپرام : رده C
– سیتریزین : رده B
– فاموتیدین : رده B
– فروس سولفات ( کلا قرص های حاوی آهن مثل فرفولیک و فولیکوفر و ففول و فولایرون و فروگلوبین) : رده A
– فوروزماید : رده C
– فلوکسیتین : رده C
– فلوکونازول : رده C
– فنازوپیریدین : رده B
– فنیل افرین : رده C
– فورازولیدون رده C
– فیناستراید ( همان پروپشیا یا Finpecia که برای جلوگیری از ریزش مو هم مصرف می شود) : رده X
– قرص سرماخوردگی بزرگسالان یا آدولت کلد : رده B
– کاپتوپریل : رده C
– کاربامازپین : رده D
– کتوتیفن : رده C
– کتوکونازول : رده C
– کرومولین سدیم : رده B
– کلردیازپوکساید : رده D
– کلرفنرآمین : رده B
– کلرهگزیدین : رده B
– کلرید سدیم ( برای شستشوی بینی و .. ) : رده C
– کلسیم دی : رده C
– کلسیم فورت جوشان : رده A
– کلوتریمازول : رده B
– کلومیفن : رده X
– کلیدینیوم سی : رده D
– کوآموکسی کلاو : رده B
– کوتریموکسازول : ردهC و اواخر بارداری ممنوع
– گاباپنتین : رده C
– گایافنزین : رده C
– گلی بنکلامید : رده B
– لاینسترنول : رده X
– لوپرامید : رده B
– لوراتادین : رده B
– لورازپام : رده D
– لوزارتان : رده C و سه ماهه دوم و سوم رده D
– لوواستاتین ، سیمواستاتین و داروهای منتهی به پسوند استاتین که برای کاهش چربی خون هستند : رده X
– لووتیروکسین : رده A
– ماینوکسیدیل : رده C
– مترونیدازول : رده B
– متفورمین : رده B
– متوکاربامول : رده C
– متوکلوپرامید ( پلازیل ) : رده B
– متی مازول : رده D
– متیل دوپا : رده B
– متیل سالیسیسلات : رده C
– متیل فنیدات ( ریتالین ) : رده C
– مفنامیک اسید : رده C
– مولتی ویتامین معمولی : رده B ، مینرال و تراپیوتیک : رده A
– ناپروکسن : رده B
– نالیدیکسیک اسید : رده C
– نفازولین : رده C
– نیتروفورانتوئین : رده B
– نیستاتین : رده B
– وارفارین : رده X
– والپروآت سدیم ( دپاکین ) : رده D
– ویتامین A : رده B ولی در صورت مصرف بیش از حد مجاز رده Dو حتی X
– ویتامین C: رده C
– ویتامین آ + د : رده B
– ویتامین ب 6 : رده A
– ویتامین ب کمپلکس : رده C
– هیدروکسی زین : رده C
– هیدروکسید منیزیوم : رده B
– هیدروکلرتیازید : رده B
– هیدروکورتیزون : رده C
– هیدروکینون : رده C
– هیوسین :رده C
– یدوکینول : رده C