زخم بستر در واقع زخم فشاری است به این معنی که وقتی به طور مداوم بر روی قسمتی از بدن فشار باشد پس از گذر مدتی این فشار وارد شده تبدیل به زخم می شود اما در نظر داشته باشید که این فشار وارد شده به طور مداوم و در مدت زمان طولانی می تواند زخم بستر را ایجاد کند. هم چنین وقتی در قسمتی از بدن به طور مداوم فشار باشد جریان خون در آن ناحیه کاهش می یابد که همین موضوع بسیار آسیب رسان برای بدن و بافت بدن است که در این صورت موجب مرگ بافت را به همراه دارد. زخم بستر در حالت عادی اصلا ایجاد نمی شود و بدن در موارد خاص دچار این زخم می شود. زخم بستر معمولا در برخی نقاط از بدن از جمله کمر، باسن، پاشنه پا، کتف ایجاد می شود چرا که وقتی فرد می خوابد بیش ترین فشاری که ایجاد می شود بر روی این نواحی است که در ادامه به برخی روش های مناسب جهت بهبودی آن می پردازیم.
زخم بستر بیش تر در سه گروه از افراد ایجاد می شود :
۱- مورد اول افراد سالمند هستند چرا که این افراد با توجه به این که سنشان بالا است عروقشان به ترتیب با بالا رفتن سن تنگ می شود و همان طور که گفتیم اگر تنگی در جریان خون ایجاد شود زخم بستر به وجود می آید این گونه که خون با فشار بسیار کم ورود و خروج می کند و بافت در مواقعی بدون جریان خون باقی می ماند و دچار آسیب جدی و در نهایت مرگ بافت می شود.
مرگ بافت هم در واقع به صورت زخم ایجاد می شود و با عنوان زخم بستر یاد می شود. هم چنین برخی از افراد مسن و سالخورده قادر به حرکت و جا به جایی نیستند که در صورت ساکن بودن طولانی و مداوم بر روی مکانی دو مرتبه باعث ایجاد زخم می شود. افراد مسن حتما باید به این مورد توجه کنند و تا جایی که می توانند جا به جایی داشته باشند چه بر روی صندلی و یا ویلچر و چه بر روی تخت. کوچک ترین جا به جایی هم می تواند تاثیر زیادی داشته باشد.
۲- دسته ی دوم افرادی هستند که دیابت دارند باید خیلی مراقب این موضوع باشند چرا که دیابت در چند نوع است اگر فردی مبتلا به دیابت از نوع کنترل نشده باشد در این شرایط با مشکلات عروقی رو به رو می شود. همان طور که ذکر کردیم مشکل عروقی یکی از دلایل مبتلا شدن به زخم بستر محسوب می شود. پس افراد دیابت حتما باید زیر نظر پزشک متخصص داروهایی را مصرف کنند تا مشکلات عروقی کامل برطرف شود.
۳- دسته ی سوم بیماران معلول و فلج نخاعی هستند که این بیماران ممکن است به طور مادر زادی مبتلا به این معلولیت ها شوند و یا در اثر حوادث ناگوار از جمله تصادف این اتفاق برایشان ایجاد شود که بیماران فلج نخاعی هیچ حرکتی نمی توانند از خود داشته باشند و تنها بر روی تخت هستند بدون هیچ حرکت در این شرایط درصد مبتلا شدن آن ها به زخم بستر بسیار بالا است و چون احساس درد در نواحی بدن خود ندارند از ایجاد زخم بستر هم با خبر نمی شوند به همین دلیل حتما باید افرادی در حضور آن ها باشد تا هر از گاهی جایگاهشان را عوضی کند و حتما ملافه ی تخت و لباس بیمار هم تعویض شود. هنگامی که شخص بدون حرکت بر روی تخت باشد باکتری های بدن هم در یک نقطه ساکن هستند و این مورد هم از دلایل ابتلای افراد به زخم بستر محسوب می شود.
برای حفظ سلامت شخص و افراد معلول حتما باید رسیدگی های لازم انجام شود چرا که در صورت ایجاد زخم بستر در آن ها امکان ترمیم بدن و جای زخم در اکثر مواقع امکان پذیر نخواهد بود.
این سه دسته از افراد حتما باید زخم بستر را جدی بگیرند چرا که این زخم در عین سادگی می تواند جدی و خطرناک هم باشد. یکی از مهم ترین باکتری که در ایجاد این زخم بسیار موثر است استافیلوکوک طلایی است که همان طور که گفتیم بدن در حالتی که حرکت ندارد این باکتری در قسمتی تجمع می یابد و در نهایت زخم را ایجاد می کند.
حال سوال ایجاد می شود که در خواب این زخم ایجاد می شود یا خیر. در پاسخ باید گفت که وقتی فرد در خوابی عمیق است و در یک طرف هم می باشد به خودیه خود همان طرف دچار درد می شود و شخص در خواب جا به جا می شود به همین دلیل در خواب افراد سالم امکان ایجاد زخم بستر وجود ندارد و اصلا جای نگرانی نیست. و در ادامه در این خصوص توضیحاتی بیش تر ارائه می دهیم تا آشنایی کامل با زخم را داشته باشید.
زخم بستر چیست؟
هنگامیکه فردی در رختخواب است و به طور مداوم به مدت چند ساعت دراز کشیده یا چندین روز روی تخت دراز مانده است، خونرسانی به قسمتهای آسیبپذیر قطع میشود. کمبود خونرسانی، به پوست آسیب میرساند و ایجاد زخم بستر را آغاز مینماید.
با تکامل بیشتر این زخم، رنگ زخم به تدریج از رنگ قرمز اصلی خود تغییر می کند و کم کم تبدیل به بنفش میشود. هنگامی که زخم بستر رشد و بلوغ پیدا کرد، به راحتی بهبود نمییابد و مدت زمان زیادی طول میکشد تا خوب شود. همچنین در این صورت، برای بهبودی کامل به تلاش بیشتری احتیاج دارد.
زخم بستر، یک زخم دردناک در ناحیه پوست است. هنگامی که بیمار بستریشده را گاه به گاه میچرخانید، میتوانید آن را تشخیص دهید. درحالی که تمرکز خود را روی تغییر دادن دقیق وضعیت بیمار قرار دادهاید، شخص دیگری را مامور کنید تا به دنبال لکههای قرمز روی پست بگردد.
هرچه زودتر زخم را تشخیص داده و شروع به درمان آن کنید، سریعتر بهبود مییابد. اگر آن را نادیده بگیرید، زخم ها دردناک شده و بیمار را بیشتر رنج میدهند. در صورت بروز و تمایل به درمان زخم بستر در منزل، میتوانید روی ما حساب کنید.
به محض مشاهده علائم، اقدام کنید!
چرخهزندگی زخم بستر را میتوان به چهار مرحله تقسیم کرد. مرحله اولیه با پوست حساس، خارشدار و قرمز شده در ناحیه آسیبدیده مشخص میشود. در مرحله بعدی، پوست متورم شده و تاولهای دردناکی ایجاد میشود.
اگر زخم بستر ضعیف درمان شود یا اصلاً درمان نشود، به موارد جدی تری مانند سپسیس، گانگرن، استئومیلیت یا انواع دیگر عفونتهای شدید تبدیل میشود. در مرحله چهارم، شدت زخم چند برابر میشود. دهانههایی در پوست تشکیل میشوند و زخم سیاه میشود. خیلی زود، این زخم به تهدیدی برای زندگی فرد تبدیل خواهد شد.
مواد مفید برای درمان زخم بستر در منزل
نکته مهم: از درمان های خودسرانه پرهیز کنید و آن را به یک متخصص بسپارید. میتوانید روی ما حساب کنید.
زردچوبه، به خودی خود برای بهبود زخم بستر بسیار مؤثر است. خواص ضدمیکروبی آن، از هر نوع عفونت که میتواند از طریق زخم ایجاد شود، جلوگیری میکند. همچنین درد را کاهش میدهد و بلافاصله تسکین مییابد. زردچوبه همچنین زخمها را به سرعت بهبود می بخشد و در طی چند روز زخم بهبود مییابد.
چغندر مشخص شدهاست که برای زخم بستر بسیار موثر است. از خارش جلوگیری کرده و زخم ها را تسکین میدهد. چغندر وقتی با عسل مخلوط شود، اثربخشی را در زخم بستر افزایش میدهد. برای مناطق آسیب دیده از زخم بسیار تسکین دهنده است. همچنین، عسل محل را مرطوب نگهداشته و از خارش و قرمزی جلوگیری میکند.
ماساژ میتواند گردشخون را بهبود بخشد و به نوبه خود از بروز زخم بستر جلوگیری کند. برای بهبود گردش خون، روغنزیتون یا روغننارگیل را روی بدن ماساژ دهید. روغننارگیل گرم، برای پوست بسیار عالی است و باید ماساژ آن را تا زمانی که کاملا جذب شود، ادامه داد. برای احتیاط، کلبدن را به جز زخمها ماساژ دهید. این به تقویت گردشخون و بهبود سریع زخم ها کمک میکند.
پودر بچه زخمها را سریعتر التیام میبخشد. پودر بچه باعث خشک شدن ناحیه شده و به نوبه خود از گسترش عفونت جلوگیری میکند. خشک نگهداشتن زخمها بسیار مهم است زیرا سریعتر بهبود مییابد. نواحی آسیبدیده را با مواد ضدعفونی کننده تمیز کرده و سپس پودر بچه را بپاشید تا زخم کاملاً پوشاندهشود. این پودر، رطوبت موجود در زخم ها را جذب کرده و به بهبود سریعتر کمک میکند.
شکر و عسل، به عنوان یک داروی عالی برای زخم بستر در نظر گرفته میشود. پودر قند را مخلوط کرده و در یک قاشق غذاخوری عسل مخلوط کنید. این مخلوط را روی زخم ها بمالید و با استفاده از یک باند استریل روی آن را بپوشانید. این ترکیب به بهبود سریع زخم بستر کمک میکند و همچنین زخم را تسکین می دهد.
آب شور به راحتی در خانه تهیه میشود و یکی از درمان های خانگی موثر برای زخم بستر است. همچنین به عنوان یک ضد عفونی کننده عالی عمل میکند و منطقه را تمیز نگه میدارد.
آب؛ دلیلاصلی زخم بستر، گردش خون نامناسب است. نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات دیگر مانند آبلیمو، آب نارگیل، آبمیوه، سوپ و غیره می تواند به هیدراتاسیون کمککرده و از بروز زخم بستر جلوگیری کند.
چرا از خدمات درمان زخم بستر در منزل استفاده کنم؟
فردی که زخم بستر گرفته، مطمئنا توان حرکت را ندارد. پس بهترین روش برای درمان زخم بستر او، استفاده از خدمات درمان زخم بستر در منزل است. روشهای بالا، درمانهای توصیهشده برای زخم بستر هستند. اما پیشنهاد همه پزشکان این است که از درمانهای خودسرانه پرهیز کنید.
تیم متخصص و مجرب ما، آماده درمان زخم بستر و دیگر خدمات پزشکی در منزل شما هستند. فقط کافی است با ما تماس بگیرید.
مراقبت ها
- اجازه ندهید بیمار قهوه یا الکل مصرف کند. زیرا ممکن است شرایط را بدتر کند.
- در حالی که بیمار از زخم بستر رنج می برد، اجازه ندهید سیگار بکشد. زیرا این وضعیت را بدتر می کند.
- در واقع، این بهترین زمان برای ترک کامل سیگار توسط بیمار خواهد بود!
- بهداشت را حفظ کرده و سطوح آسیب دیده را تمیز نگهدارید.
- همیشه زخم را بپوشانید. زیرا در غیر این صورت ممکناست منجر به گسترش عفونت به سایر نواحی بدن شود.
تغذیه
رژیمغذایی برای درمان مناسب زخم بستر باید شامل میوه ها، سبزیجات، غلات، مغزها و دانه های سرشار از ویتامین A، ویتامین B، ویتامین C، ویتامین Eو روی باشد. آنها به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سریعتر کمک میکنند.
پروتئین و فیبر نیز از نیازهای اساسی یک رژیم غذایی سالم است. تخم مرغ، ماهی و شیر نیز به ویژه برای درمان زخم بستر مفید هستند. از مصرف ذرت و روغن آفتابگردان در پخت و پز خودداری کنید. زیرا تمایل به افزایش التهاب دارند. بنابراین باید تا حد امکان از آنها اجتناب شود.
زخم بستر تا تشدید یافتن چند مرحله را طی می کند؟
اصولا چهار مرحله در زخم بستر وجود دارد که از حالت خفیف آغاز می شود و به مرحله ی آخر که شدید ترین حالت است می رسد. این چهار مرحله به ترتیب موارد زیر می باشد:
۱- مرحله ی اول
در مرحله ی اول تغییر رنگ در پوست ایجاد می شود که در قسمت بالا به رنگ های ایجاد شده پرداختیم و ایجاد تغییر رنگ در پوست نقطه ی آغاز زخم بستر باید بدانید البته پس از گذر چند روز و هم چنین با فشار دادن رنگ پوست اصلا تغییر نمی کند و این مورد یکی از موارد تشخیص از زخم بستر نیز محسوب می شود و می توانید امتحان کنید.
۲- مرحله ی دوم
مرحله ی بعدی لایه ای از پوست کنده می شود اما در افراد مختلف این مورد متفاوت است و می تواند به حالت تاول دیده شود. لازم به ذکر است در این مرحله اگر از داروها و پماد های مخصوص استفاده شود، پوست می تواند خود را ترمیم کند.
۳- مرحله سوم
در صورت عدم توجه به زخم، زخم بستر عمیق می شود به طوری که به لایه ی چربی پوست می رسد و کاملا باز می شود اما عضلات بدن هنوز مشخص نیست.
۴- مرحله چهارم
مرحله نهایی از شدت زخم بستر است که به طور کامل زخم باز شده و استخوان کاملا مشخص است. در این حالت ممکن است عفونت کند و عفونت کل بدن فرد را بگیرد و بسیار خطرناک باشد. بهتر است به موقع این زخم تشخیص داده شود تا درمان آغاز شود و به مرحله ی چهارم که بسیار خطرناک است نرسد.
زخم بستر معمولا در چه نواحی ایجاد می شود؟
زخم بستر در نقاطی که فشار در آن ناحیه باشد ایجاد می شود که البته این فشار باید به طور مداوم بر روی ناحیه باشد به همین دلیل معمولا نقاطی دچار زخم بستر می شود شامل:
۱- کمر که هر قسمت آن ممکن است ایجاد شود اما بیش تر در ناحیه ی میانی کمر ایجاد می شود.
۲- کتف ها
۳- لاله ی گوش چرا که وقت بیمار به یک سمت باشد فشار سر بیش تر روی لاله ی گوش خواهد بود.
۴- پاشنه ی پا که این مورد کم تر است اما در برخی افراد که روی ویلچر هستند دیده می شود.
این نواحی که ذکر کردیم بیش ترین نقاط هستند که درگیر زخم بستر می شوند.