سالک : یک بیماری شایع است که در امریکای مرکزی وجنوبی، اروپا، آفریقا، مرکز آسیا و شبه جزیره هند دیده می شود. در هر ثانیه یک نفر به بیماری سالک مبتلا می گردد وسالانه بالغ بر ۱/۳ میلیون نفر بع این بیماری مبتلا خواهند شد. در حال حاضر ۱۰ میلیون نفر در دنیا از این بیماری رنج می برند.
بالغ بر ۹۰/ از موارد بیماری در کشور های افغانستان، پاکستان، ایران، عراق، سوریه، اردن، الجزایر، تونس، مراکش، عربستان سعودی، برزیل وپرو مشاهده می شود.
بیشترین موارد این بیماری در استان های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، فارس وایلام دیده شده است. شدت ابتلای به این بیماری در استان های خراسان شمالی، قم، سمنان، اصفهان، یزد و کرمان نیز بالا است.
عوامل اجتماعی ( فقر، دفع غیر بهداشتی زباله وفاضلاب) و آب وهوایی ( آب وهوای گرم وخشک) در افزایش تعداد موارد بیماری موثر است.
ضایعات بد شکل وعوارض روحی وروانی از پیامد های ناگوار بیماری می باشد.
علائم سالک چیست؟
سالک یا لیشمانیاز یک بیماری انگلی محسوب می شود که بر اثر انگل لیشمانیا ایجاد میشود.
این انگل معمولاً در پشههای خاکی آلوده دیده می شود و بیماری سالک از طریق نیش پشه خاکی آلوده به انگل به انسان منتقل خواهد شد به این معنی که این پشه به راحتی می تواند مانند پشه های دیگر انسان را نیش بزند و این پشه با سایرین فرق دارد و حامل انگل می باشد که معمولاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی میکند.
تاکنون اپیدمیهای مرگبار از بیماری سالک دیده شده است که در مناطقی از آسیا، شرق آفریقا و آمریکای جنوبی رخ داده است و افراد نسبتا زیادی جان خود را از دست داده اند.
مناطقی که آلوده هستند معمولاً مناطقی دور افتاده هستند که دسترسی به منابع درمانی هم ندارند و تنها پزشکان بدون مرز هستند که می توانند به درمان این بیماری تا حدودی بپردازند و حتی این پزشکان بیماری سالک را به عنوان یکی از خطرناکترین بیماریهای مناطق گرمسیری می دانند.
در واقع این بیماری بعد از مالاریا به عنوان دومین بیماری انگلی خطرناک می باشد.
و اما سالک انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر می باشد:
۱- سالک جلدی
این نوع از سالک که سالک جلدی است زخمهایی را در پوست ایجاد میکنند و جز شایعترین نوع سالک است.
معمولاً این نوع از بیماری نیازی به درمان ندارد، ولی درمان به روند بهبودی سرعت می دهد و از بروز مشکلات و عوارض جانبی جلوگیری میکند له این معنی که خطر و آسیب شدیدی ندارد و اگر درمان دارویی صورت بگیرد جای کم تری از این بیماری بر روی پوست می ماند.
سالک اگر روی پوست ایجاد شود به حالت چاله ای می باشد که در این نوع اگر پمادهای مخصوص استفاده شود به دلیل این که میزان گودی ایجاد شده روی پوست کم است امکان ترمیم شدن کامل وجود دارد.
۲- سالک احشایی
بیماری سالک احشایی با نام بیماری سالک سیستماتیک یا کالا آزار هم معروف می باشد.
این نوع از سالک خطرناک است و هنگامی که انسان را نیش می زند و انگل را وارد می کند بین دو یا ۸ ماه بعد از نیش باعث تخریب کبد و طحال خواهد شد.
هم چنین این نوع از بیماری می تواند مغز استخوان و سیستم ایمنی بدن را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد و آسیب هایی را ایجاد کند و اگر پیگیری های لازم و سریع صورت نگیرد و درمان کامل انجام نشود می تواند کشنده نیز باشد.
۳- سالک مخاطی جلدی
و اما نوع سوم سالک نیز نوع نادری است که توسط انگلی ایجاد می شود که چندین ماه بعد از بهبود زخم پوستی ایجاد میشود.
در این نوع از سالک، انگلها به درون بینی، دهان و گلو نفوذ می کنند و در آن جا تکثیر می یابند.
نفوذ انگل به این نواحی باعث نابودی کامل و یا جزئی غشای مخاطی در این نواحی می شود و فرد برخی حس های خود را از دست می دهد.
این نوع هم خطرناک است و ناحیه مخاطی و گلو و بینی را درگیر می کند.
و حالا بپردازیم به علائم سالک پوستی (Psoriasis) که ممکن است متنوع باشد و بستگی به نوع و شدت بیماری داشته باشد.
در ادامه، علائم رایج سالک پوستی را بررسی میکنیم:
۱- لکهها
لکههای قرمز، خشک و ضخیم روی پوست معمولاً در ناحیههای مختلف بدن (مانند کف دست، کف پا، مفاصل، سر، زانوها و آرنجها) ظاهر میشوند.
این لکهها میتوانند با پوشش قشر زیستی سفید یا نقرهای تغطیه شده باشند.
۲- خارش
احساس خارش در ناحیه لکههای سالک پوستی رایج است و میتواند مزاحمتهایی ایجاد کند.
۳- خشکی و ترکها
پوست در نواحی مبتلا به سالک پوستی ممکن است خشک و ترک خورده باشد.
۴- التهاب و قرمزی
مناطق مبتلا به سالک پوستی معمولاً التهاب و قرمزی دارند که ممکن است در اطراف لکهها هم تشکیل شود.
۵- تورم و آبکشی
در برخی موارد، لکههای سالک پوستی ممکن است تورم و آبکشی داشته باشند.
۶- ضعف ناخنها
ناخنهای مبتلا به سالک پوستی ممکن است ظاهر ضعیفی داشته باشند و تخلیه، شکنندگی و تغییرات رنگ داشته باشند.
۷- التهاب مفاصل
در برخی از افراد، سالک پوستی ممکن است با التهاب مفاصل همراه باشد که به عنوان پسوریاتیک آرتریت شناخته میشود.
با توجه به شدت بیماری و تأثیر آن بر روی هر فرد، علائم سالک پوستی میتواند متغیر باشد.
در صورتی که احساس میکنید علائم سالک پوستی دارید، بهتر است با پزشک متخصص پوست و عفونی مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
درمان سالک چیست؟
درمان سالک پوستی (Psoriasis) بستگی به شدت بیماری، محل ظهور لکهها، واکنش بدن به درمان و وضعیت کلی بیمار دارد.
هدف اصلی درمان سالک پوستی کاهش علائم بیماری، کاهش التهاب پوست، کنترل تجدیدحاصل و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
درمان سالک پوستی ممکن است شامل روشهای زیر باشد:
۱- داروهای موضعی
شامل کرمها، ژلها، لوسیونها و پمادها است که به طور مستقیم بر روی پوست استفاده میشوند.
این داروها شامل کورتیکواستروئیدها، دیترانول، کلسیپوتریول، تاکرولیموس و آنتیهیستامینها میشوند.
۲- درمان سیستمیک
در موارد شدیدتر سالک پوستی، داروهای خوراکی یا تزریقی مانند متوترکسات، سیکلوسپورین، استئوترین، آکیترین و بیولوژیکها (مانند تومیرا، ادالیموماب، ایکستنسیماب) استفاده میشوند.
۳- نور درمانی
درمان با نور درمانی مانند PUVA (ترکیب پسورالن و اشعه ماوراء بنفش A) یا UVB نور درمانی ممکن است برای کاهش التهاب و تجدیدحاصل مفید باشد.
۴- درمان ترکیبی
در برخی موارد، استفاده از ترکیبی از داروها و روشها میتواند بهترین نتیجه را در بهبود سالک پوستی به ارمغان آورد.
۵- مداخلات خانگی
تغذیه سالم، استرس مدیریت، حفظ رطوبت پوست، استفاده از مرطوب کنندهها و استفاده از شامپوها و روغنهای خاص میتواند به مدیریت سالک پوستی کمک کند.
مهم است که با پزشک تخصصی پوست و عفونی مشورت کنید تا درمان مناسبی برای شما تعیین شود، زیرا هر فرد ممکن است به درمانها به طور متفاوت واکنش نشان دهد.
همچنین، پیروی از دستورات و راهنماییهای پزشک خود، نقش مهمی در مدیریت سالک پوستی دارد.
سالک پوستی چیست؟
سالک پوستی یا پسوریازیس (Psoriasis) یک بیماری مزمن التهابی است که تأثیری بر پوست دارد.
این بیماری باعث تشکیل لکهها و ضایعات قرمز، خشک و پوستی شبیه به قشر زیستی میشود که معمولاً با ریزش پوست (جوشکاری) همراه است.
سالک پوستی بیماری ژنتیکی است که بیشتر در افرادی با سابقه خانوادگی از این بیماری رخ میدهد، اما عوامل محیطی و سیستم ایمنی نیز نقش مهمی در توسعه آن ایفا میکنند.
علائم سالک پوستی شامل موارد زیر میشود:
۱- لکهها
ظاهر لکههای قرمز روشن یا تیره روی پوست، که معمولاً با پوشش قشر زیستی و ضایعات خشک همراه هستند.
۲- خارش
احساس خارش و سوزش در نواحی مبتلا.
۳- ریزش پوست
پوست لکهها را در نواحی مبتلا ریزش میدهد و به صورت پوستههای سفید یا نقاط نازک پوست روی پوست تشکیل میدهد.
۴- تورم و قرمزی
مناطق مبتلا به سالک پوستی ممکن است تورم و قرمزی داشته باشند.
۵- خشکی
پوست در نواحی مبتلا به سالک پوستی معمولاً خشک و ناخنک است.
با توجه به شدت بیماری، سالک پوستی میتواند بر روی سطح کوچکی از پوست یا در سراسر بدن گسترش یابد.
اگر احساس میکنید که مبتلا به سالک پوستی هستید، بهتر است با پزشک متخصص پوست و عفونی تماس بگیرید تا تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود.
و حالا بپردازیم به این موضوع که چه افرادی بیش تر در معرض این بیماری هستند و بیش تر در بین کدوم رده بیش تر می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- مورد اول این که این بیماری را بیش تر می توانید در کودکان و نوجوانان ببینید و شایع تر می باشد.
۲- و اما مورد دوم در افراد بزرگسالان، این بیماری بیشتر در میان زنان دیده می شود.
۳- مورد سوم در خصوص تغذیه است که سوءتغذیه و سطح پایین سلامتی فرد نمیتواند تأثیری در بروز بیماری سالک و و ایجاد علائم این بیماری داشته باشد، اما می تواند در چگونگی پیشروی بیماری تأثیر بسیار مهمی داشته باشد و روند درمان تا حدودی سرعت بخشد.
۴- و در نهایت افرادی که زخمهایی در پاهایشان دارند که چه بزرگ و چه کوچک تفاوتی ندارد که اگر با وجود این زخمها، پایشان با آب گلآلوده و آلوده به سالک در تماس باشد به سرعت درگیر می شوند.
در صورتی که در محیطی آلوده هستید حتما سعی کنید بهداشت شخصی و فردی خود را رعایت کنید تا درگیر این بیماری سخت نشوید.
این بیماری درمان قطعی ندارد و در صورت مبتلا شدن به سرعت علائم را بروز می دهند که از اصلی ترین ایجاد همان زخم ها و زائده های پوستی است که در صورت عمیق بود بر روی پوست باقی خواهند ماند.