عدم تحرک کافی (چاقی زنان) در زنان خانه دار باعث بروز مشکلات بسیاری از جمله کاهش عملکرد ستون فقرات خواهد شد. دانشمندان با بررسی زنان خانه دار به نتایجی رسیده اند که تایید کننده همین موضوع است. در ادامه به بررسی نتایج این تحقیق اشاره می کنیم.
این مطالعه تأثیر چاقی زنان بر اندازه پستان، ساختار و عملکرد ستون فقرات سینه‌ای، درد اسکلتی عضلانی در بالاتنه و شرکت در فعالیت‌های بدنی را در زنانی که به‌طور مستقل در جامعه زندگی می‌کنند، مورد بررسی قرار داده است.
روش‌ها: در مجموع ۳۷۸ زن به ۳ گروه تقسیم شدند (بدون اضافه وزن: شاخص توده بدنی (BMI)= 22.5 ±۰٫۲ kg/m2 (میانگین ± انحراف از معیار)؛ دارای اضافه وزن: BMI= 27.4 ±۰٫۳ kg/m2 ؛ چاق: BMI= 35.4 ±۰٫۳ kg/m2). متغیرهای برآیند حجم پستان (میلی‌لیتر)، گشتاور خمشی وارده بر ستون فقرات سینه‌ای (Nm)، کیفوز ستون فقرات (درجه)، درد اسکلتی عضلانی در بالاتنه (نمره)، و زمان صرف شده برای فعالیت بدنی (دقیقه) در بین سه گروه محاسبه شدند و مورد مقایسه قرار گرفتند و با توجه به اختلاف سن در بین گروه‌ها تنظیم شدند. نتایج: BMI اثر مهم و قابل‌توجهی بر همه متغیرهای برآیند دارد.
شرکت‌کنندگانی که در گروه چاق قرار داده شدند پستان‌های بسیار بزرگ‌تر، و گشتاور خمشی وارده بر ستون فقرات بیشتری داشتند و نسبت به شرکت‌کنندگانی که در دو گروه دیگر قرار داده شده بودند، فعالیت‌های بدنی کمتری را گزارش کردند. همچنین در بین شرکت‌کنندگان گروه چاق کیفوز ستون فقرات به‌طور قابل‌توجهی نشان داده شد و آنها در مقایسه با همتایان خود در دو گروه دیگر، درد اسکلتی عضلانی بسیار بیشتری را در قسمت بالاتنه گزارش کردند.
نتیجه‌گیری: این مطالعه اولین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد افزایش سطح چاقی با کیفوز تحت کنترل و بار ستون فقرات سینه‌ای و همچنین افزایش علائم درد اسکلتی عضلانی در بالاتنه و کاهش زمان صرف شده برای فعالیت بدنی در زنانی که در جامعه زندگی می‌کنند همراه است.
ارتباط بین چاقی و دیسک کمر
دیسک کمر (Discus intervertebralis) یا هرنیاسیون دیسک، یک بخش از ستون فقرات است و بین هر دو مهره کمری قرار دارد. دیسک‌ها ساختارهای است که عملکردی مهم در حفظ استحکام و انعطاف‌پذیری ستون فقرات دارند.
هر دیسک کمر شامل دو بخش است:
۱- هسته‌ی پلپ
این بخش درونی دیسک را تشکیل می‌دهد و به صورت یک لایه‌ی ژلاتینی چسبنده است. هسته‌ی پلپ با عمل فشاری و نیروی جاذبه، وزن بدن را تحمل می‌کند و نیروهای فشاری را به صورت یکنواخت به دیسک اطراف منتقل می‌کند.
۲- حلقه‌ی لیفی
این بخش خارجی دیسک را تشکیل می‌دهد و به صورت لایه‌های نیمه‌ماهیچه‌ای چیده شده است. حلقه‌ی لیفی قوی و انعطاف‌پذیر است و وظیفه‌ی حفظ هسته‌ی پلپ را بر عهده دارد.
وظیفه‌ی اصلی دیسک کمر، فشار و ضربه‌هایی که در طول روز به ستون فقرات وارد می‌شود را جذب و تسهیل می‌کند. همچنین، دیسک کمر نقش مهمی در انعطاف‌پذیری و حرکت‌پذیری ستون فقرات دارد. اما به دلیل عواملی مانند فشار مکرر و تنش بیش از حد بر دیسک کمر، ممکن است سالمیت آن تخریب شود و در نتیجه به هرنیاسیون دیسک و مشکلات مربوطه منجر شود.
چاقی و دیسک کمر ارتباطی مستقیم ندارند، اما وجود چاقی میتواند عوامل خطری را افزایش دهد که به بروز مشکلات دیسک کمر منجر می‌شوند. دیسک کمر یا هرنیاسیون دیسک ناشی از ترک دیسک‌های بین مهره‌های کمری است که ممکن است منجر به عوارض نظیر درد کمر، اسیب عصبی و کاهش عملکرد فیزیکی شود.
اصلی‌ترین علت بروز دیسک کمر معمولاً فشار و تنش زیادی است که بر دیسک‌های مهره‌های کمری وارد می‌شود. این فشار میتواند به علت جابجایی نادرست، بارهای سنگین، حرکات ناشی از نیروی بدنی یا عوامل دیگر به دیسک‌ها وارد شود.
در افراد چاق، وزن اضافی بر روی ستون فقرات قرار می‌گیرد و فشار بیشتری بر دیسک‌های مهره‌های کمری ایجاد می‌شود. این ممکن است باعث افزایش خطر از بروز مشکلات دیسکی شود.
علاوه بر این، چاقی میتواند باعث عدم تعادل عضلات پشتی شود و این نیز میتواند فشار بیشتری روی دیسک‌ها وارد کند.
به طور کلی، حفظ وزن مناسب و اجرای تمرینات منظم به منظور تقویت عضلات پشتی و کاهش فشار بر دیسک‌های کمر میتواند در پیشگیری از مشکلات دیسکی مفید باشد. در صورتی که با درد کمر مواجه هستید یا مشکوک به وجود دیسک کمر هستید، توصیه می‌شود به پزشک خود مراجعه کنید تا ارزیابی کامل صورت گیرد و راهنمایی درمانی لازم ارائه شود.
انواع کمردرد ناشی از چاقی
اضافه وزن از جمله عواملی است که می تواند باعث کمر درد در افراد شود که در واقع بیش ترین تاثیر را در ناحیه ی پایین ستون مهره ها دارد. وزن زیاد میتواند موجب فشار بیش از اندازه به مهره ها شود که در برخی شرایط تمام مهره های کمر را می تواتد درگیر کند.
این فشار به تدریج موجب خراب شدن دیسک بین مهره ها می شود که با درد شدیدی همراه است.
در نهایت یا چاقی بیش از اندازه دیسک کمر چروکیده می شود و کاهش ارتفاع دیسک را به دنبال دارد و در نتیجه ی این آسیب، مهره ها به هم نزدیک تر می شوند.
وقتی مهره ها به هم نزدیک شوند، افزایش فشار به مفصل بین مهره ها نیز ایجاد می شود. هنگامی که این فشار بیش از حد می شود آسیب بیش تری ایجاد می شود که در واقع همان بروز آرتروز و ساییدگی است. در افراد چاق به علت فشارهای زیادی که در اثر چاقی به مهره ها وارد می شود بافت های اطراف مهره ها و کمر را دچار التهاب می کند.
این التهاب بافت های اضافی در اطراف نخاع را می تواند فضای کانال نخاعی را کم کند و در نهایت می تواند موجب بیماری تنگی کانال نخاعی شود که برای فرد می تواند بسیار دردناک باشد.
چاقی زنان میتواند منجر به انواع مختلف کمردرد شود. در زیر، به برخی از انواع کمردردی که میتواند به علت چاقی رخ دهد، اشاره می‌کنم:
۱- کمردرد مکانیکی
چاقی ممکن است باعث افزایش فشار بر دیسک‌های مهره‌های کمری و تغییر در طبیعت ستون فقرات شود. این موضوع میتواند منجر به کمردرد مکانیکی شود که به صورت درد و خستگی در ناحیه کمر و قسمت پایینی آن همراه با حرکات بدنی مانند خم شدن، بالا رفتن یا نشستن شدیدتر می‌شود.
۲- سندرم کمردرد
ناشی از فشار بر نخ‌های عصبی چاقی زنان میتواند منجر به افزایش فشار بر نخ‌های عصبی در ناحیه کمر شود. این موضوع میتواند به علت فشار بر ریشه‌های عصبی که از ستون فقرات عبور می‌کنند، سندرم کمردرد ناشی از فشار بر نخ‌های عصبی را ایجاد کند. این نوع درد ممکن است به شکل درد شدید و تیز در ناحیه کمر و همچنین احساس خم شدن، محدودیت در حرکت و احساس ضعف در پاها همراه باشد.
۳- التهاب و آرتروز مفاصل
چاقی زنان ممکن است باعث افزایش استرس و فشار بر مفاصل کمری شود. این موضوع میتواند به التهاب و آرتروز مفاصل منجر شود که باعث درد و سفتی در مفاصل کمری می‌شود.
۴- نابجایی استخوان‌های لگن و کمر
چاقی زنان میتواند باعث تغییرات در استحکام استخوان‌های لگن و کمر شود که میتواند به نابجایی این استخوان‌ها منجر شود.
این نوع نابجایی میتواند به کمردرد و مشکلات مرتبط با آن منجر شود. مهم است بدانید که هر فرد ممکن است به طرق مختلفی به چاقی واکنش نشان دهد و نوع و شدت کمردرد ناشی از آن نیز ممکن است متفاوت باشد. در صورت بروز کمردرد ناشی از چاقی، مهم است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و راهنمایی درمانی لازم را ارائه دهد.
چگونه با وجود کمر درد وزن کم کنیم؟
کمر درد دردی است که فرد را می تواند از انجام کارهای روزمره اش بازدارد به همین دلیل بهتر است به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کند تا روند بهبودی را افزایش دهد.
بیش تر کمر درد ها در اثر فشار عصبی و کار زیاد است که در اکثر موارد با مصرف دارو قابل جبران است.
مصرف دارو باید حتما زیر نظر پزشک باشد. به طور کلی کمر درد سن و سال نمی شناسد حتی در سن کم هم این اتفاق ممکن است ایجاد شود. کمر درد های سبک با استراحت و انجام ندادن کارهای سنگین قابل جبران است و برطرف می شود اما کمر درد سنگین تجویز پزشک را نیاز دارد.
وجود کمردرد میتواند موانعی را برای کاهش وزن ایجاد کند، اما با رعایت برخی راهکارها و توصیه‌ها می‌توانید وزن خود را به طور ایمن کاهش دهید. در ادامه، به چند نکته کلی برای کاهش وزن با وجود کمردرد اشاره می‌کنم:
۱- مشاوره پزشک
قبل از هر چیز، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد برنامه کاهش وزن مناسب برای شما اطلاعات دقیقی دریافت کنید. پزشک شما میتواند براساس وضعیت کمردرد و سایر عوامل جسمی شما، راهنمایی‌های مورد نیاز را ارائه دهد.
2- تغذیه مناسب
رژیم غذایی سالم و متعادل باعث کاهش وزن بدن می‌شود. مصرف مواد غذایی پرمقدار، غنی از مواد مغذی و کم چرب، مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی مفید است. همچنین، مصرف مقدار مناسب آب نیز بسیار مهم است.
3- فعالیت بدنی
با توجه به کمردرد، باید به آرامی و با مشورت پزشک خود برنامه فعالیت بدنی مناسب برایتان انتخاب کنید. تمرینات کم‌تأثیر و ملایمی مانند پیاده‌روی، شنا، یوگا و تمرینات استحکامی عضلات پشتی و شکم میتواند مفید باشد. به‌یاد داشته باشید که از فعالیت‌های سنگین و خم‌کردنی که ممکن است کمر را بیشتر تحریک کنند، پرهیز کنید.
۴- کنترل درد
در صورت نیاز، با مشاوره پزشک، می‌توانید از داروها یا روش‌های درمانی مختلف استفاده کنید تا کمردرد را تحت کنترل بیاورید. این میتواند به شما امکان می‌دهد تا بهتر و بیشتر تمرین کنید و وزن خود را کاهش دهید.
۵- تغییرات در روش‌های روزانه
در حین انجام فعالیت‌های روزانه، مانند برخاستن و نشستن، برای حفظ کمر و جلوگیری از بیشتر شدن درد، تکنیک‌های صحیح را رعایت کنید. به‌عنوان مثال، برای برخاستن از صندلی، از پشت خود پشتیبانی کنید و با استفاده از عضلات پا و شکم بلند شوید.
هم چنین، حتماً با پزشک خود در مورد استفاده از روش‌های تکمیلی مانند فیزیوتراپی، آکوپانکچر، ماساژ و روش‌های غیرمعمول دیگر نیز مشاوره کنید. این روش‌ها ممکن است به بهبود کمردرد کمک کنند و بتوانید بهتر به تمرینات و کاهش وزن بپردازید. چرا که کمر درد داشتن اتفاقی ساده نیست که ساده هم از آن گذر کرد و حتما باید پیگیری های لازم در خصوصش انجام شود.
کمر درد می تواند به ستون فقرات و مهره ها آسیب بزند و اگر مفصل بین مهره ها از بین برود، سابیدگی و اصطکاک ایجاد می شود که می تواند به راحتی نخاع را دچار آسیب جدی کند با آسیب نخاع در مواقع شدید تر فلجی در فرد رخ می دهد.