سکته مغزی هنگامی رخ میدهد که یک لخته خونی جریان خون را قطع کند.
دو نوع حمله مغزی وجود دارد که، هر دو نوع آن می‌تواند به سلول‌های مغزی آسیب بزند.
علائم سکته مغزی این آسیب بسته به اینکه کدام قسمت از بدن تحت کنترل این سلول‌های آسیب‌دیده باشند، شروع به‌ظاهر شدن می‌کند.
سکته مغزی ایسکیمک زمانی رخ میدهد که لخته‌های خونی یا اجزای دیگری، جریان خون مغز رامسدود کنند.
پلاک‌های چربی که در دیواره رگ‌ها تشکیل می‌شوند می‌توانند جریان خونرا مسدود کنند. درواقع فشارخون بالا علت اصلی سکته مغزی ایسکمیک است.
سکته مغزی هموراژیک در اثر پاره شدن رگ‌های تغذیه‌کننده‌ی مغز اتفاق می‌افتد.
خون اطراف مغز ریخته میشود و سبب ورم کردن و فشار میشود و سبب آسیب زدن به سلول‌های مغز میشود.خون خارج‌شده از رگ، می‌تواند به بافت‌های اطراف مغز آسیب بزند.
نشانه‌های سکته
توجه کنید که زمانی که نشانه‌های سکته شروع می‌شوند، هرچقدر از زمان شروع آن‌هابگذرد می‌تواند بر روی پروسه درمان تأثیر منفی بگذارد.
- بی‌حسی و یا ضعف ناگهانی در صورت، بازوها و یا پاها
- گیجی ناگهانی و اختلال در صحبت کردن و درک کردن
- اختلال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم
- اختلال ناگهانی در راه رفتن و عدم تعادل
- سردرد شدید ناگهانی بدون دلیل مشخص
حمله مغزی از مواردی است که نیازمند رسیدگی اورژانسی است.
اگر هر یک از نشانه‌های سکته مغزی را در فری مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیری.
به‌هیچ‌وجه زمان را ازدست ندهید جتی یک دقیقه هم بسیار حائز اهمیت است.
علائم سکته مغزی
سکته مغزی یا افتادگی مغزی، وقوع خونریزی یا انسداد در عروق خونی مغز است که باعث قطع تام یا ناقص جریان خون به بخش های مختلف مغز می شود.
این وضعیت باعث آسیب به سلول های عصبی و کاهش عملکرد مغز در منطقه ای که تحت تأثیر قرار گرفته است، می شود.
سکته مغزی چندین نوع دارد، اما دو نوع رایج آن شامل سکته مغزی خونریزی و سکته مغزی اسکلروزان است.
علائم سکته مغزی می توانند متنوع باشند و بستگی به ناحیه ای که در مغز تحت تأثیر قرار می گیرد دارد.
اما برخی از علائم شایع سکته مغزی عبارتند از:
۱- ضعف یا فلج یک یا هر دو طرف بدن
شامل عدم قدرت حرکت کردن یک یا هر دو بازو، پا، صورت یا بخشی از بدن است.
۲- مشکل در گفتار
شامل گفتار نامفهوم، سختی در صحبت کردن، قاطعیت و یا تلفظ غیرطبیعی است.
۳- اختلال در بینایی
شامل دید مبهم، دوبینی، کوری یک یا هر دو چشم، یا مشکلات در مشاهده و تشخیص اشیاء است.
۴- سردرد شدید و ناگهانی
ممکن است به صورت شدید و بدون علت قابل توضیحی رخ دهد.
۵- سرگیجه و تعادل نامتعادل
احساس گیجی، سرگیجه شدید و عدم توانایی در حفظ تعادل در حالت معمولی.
۶- تاری دید یا دیگر تغییرات در ظاهر چشم
ممکن است بینایی کم و تاری دید یا تاری دید در یک یا هر دو چشم رخ دهد.
۷- درد شدید در ناحیه سر
ممکن است درد شدید و ناگهانی در ناحیه سر رخ دهد که با سکته مغزی همراه است.
اگر شما یا کسی دیگری این علائم را تجربه می کنید، به سرعت به مرکز درمانی یا خدمات اورژانسی نزدیک مراجعه کنید، زیرا سکته مغزی یک وضعیت ضروری است و نیاز به درمان فوری دارد.
سکته مغزی ممکن است برای هر کسی رخ دهد، اما عوامل خطر زیر می توانند احتمال بروز آن را افزایش دهند.
۱- فشار خون بالا و دیابت
۲- سابقه خانوادگی سکته مغزی
۳- سابقه سابقه قلبی-عروقی
۴- سابقه سیگار کشیدن و مصرف الکل
۵- چاقی و نامتعادل بودن در وزن
۷- فعالیت بدنی کم
۸- استفاده از مواد مخدر
بعضی از عوامل خطر قابل کنترل هستند، به عنوان مثال، با تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، قطع سیگار و الکل و درمان فشار خون و دیابت، احتمال بروز سکته مغز را کاهش داد.
درمان سکته مغزی
درمان سکته مغزی به سرعت برای حفظ عملکرد مغز و کاهش آسیب ها باید آغاز شود.
اما نوع درمانی که انجام می شود، بستگی به نوع سکته مغزی خونریزی مغزی یا خونرسانی مختل شده و زمان مراجعه فرد به مرکز درمانی دارد.
درمان سکته مغزی بستگی به نوع و شدت آن دارد.
در صورتی که سکته مغزی ایجاد شده باشد، باید به سرعت به بیمارستان منتقل شود تا درمان فوری و اضطراری انجام شود.
درمان سکته مغزی عبارت است از:
۱- تزریق دارو های خاص
در صورت سکته مغزی، داروهای خاص مثل ترومبولیتیک برای حل پلاک های خونی و بازگشایی عروق مغز استفاده می شود.
۲- جراحی
در بعضی موارد، جراحی لازم است تا پلاک های خون را از عروق مغز حذف کنید.
۳- فعاليت های فيزيكی
فعاليت های فيزيكی و تمرينات رفع كننده استرس و اضطراب، كمك به بهبود حال عمومي بيمار و بازگشت به زندگي روزانه دارد.
۴- درمان طب سنتی
چندین گونه گیاهان دارویی و روش های طب سنتی می توانند به درمان سکته مغزی کمک کنند، اما قبل از استفاده از آن ها باید با پزشک خود مشورت کنید.
۵- تغذيه مناسب
تغذيه مناسب و مصرف غذايي كم چرب و كم نمك، به بهبود حال عمومی بيمار كمک می كند.
۶- درمان ضربان قلب و فشار خون
برای کنترل فشار خون بیمار و حفظ ضربان قلب منظم، ممکن است از دارو ها استفاده شود.
۷- آنتی‌کواگولانت ها
در برخی موارد، دارو های ضد انعقاد آنتی‌کواگولانت ها می توانند به عنوان درمان جهت کاهش احتمال تشکیل لخته های خونی در عروق مغزی استفاده شوند.
۸- درمان با تزریق فیبرینولیتیک
در سکته مغزی ناشی از لخته های خونی، از دارو هایی مانند بافکسیماب tPA استفاده می شود.
این دارو برای حل لخته های خونی استفاده می شود و باید در سریع ترین زمان ممکن در عرض چند ساعت از شروع علائم تزریق شود.
۹- جراحی
در برخی موارد خاص، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن لخته های خونی، تعمیر عروق تخلیه شده یا برداشتن توده های خونی دیگر در مغز باشد.
۱۰- فیزیوتراپی
فعالیت های فیزیکی و تمرینات رفع علائم سکته مغز را بهبود میدهد.
این شامل تمرینات حرکات چشم، تقویت عضلات و بازگرداندن حرکت به اندام های فلج شده است.
۱۱- مراقبت های پزشکی
این شامل نظارت بر فشار خون، کنترل قند خون، کنترل تنفس و حفظ تعادل الکترولیت های بدن است.
۱۲- دارو ها
داروهای ضد التهاب، ضد افسردگی و ضد تشنج معمولاً به عنوان درمان سکته مغز استفاده می شود.
علاوه بر درمان های بالا، پس از سکته مغزی، درمانه ای تکمیلی و نیاز های حمایتی مانند توانبخشی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی و مشاوره روانی نیز ممکن است نیاز باشد. برنامه درمانی به صورت شخصی سازی شده و توسط تیم درمانی متخصص تعیین می شود.
در هر صورت، مهم ترین عامل در درمان سکته مغزی زمانی است که درمان آغاز شود، بنابراین لازم است فوراً به مرکز درمانی یا خدمات اورژانسی نزدیک مراجعه شود.
درمان سکته مغز بستگی به نوع و شدت آن دارد.
در صورتی که سکته مغزی حاد باشد، باید فوراً به بیمارستان منتقل شود تا درمان اورژانسی انجام شود.
درمان سکته مغز شامل مراقبت های پزشکی، دارو ها، فیزیوتراپی و در صورت لزوم جراحی است.
همچنین، پیشگیری از سکته مغز با کاهش عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت، سیگار کشیدن و چاقی نیز مهم است.
آیا سکته مغزی خوب میشود؟
پس از سکته مغزی، برخی از افراد می توانند بهبود قابل توجهی داشته باشند، در حالی که برای دیگران، پیشرفت ممکن است محدود تر باشد.
پتانسیل بهبود بستگی به میزان و محل آسیب دریافته و همچنین به مدت زمان بین سکته مغزی و شروع درمان دارد.
در صورت درمان سریع و مناسب، علائم سکته مغزی می توانند بهبود یابند.
در برخی موارد، بخشی از عملکرد آسیب دیده قابل بازیابی است و فرد می تواند توانایی های خود را به حدودی بازیابی کند.
این بازیابی ممکن است از طریق توانبخشی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی و سایر مراقبت های حمایتی صورت بگیرد.
اما باید توجه داشت که در برخی موارد، آسیب به مغز جدی بوده و بازیابی کامل امکان پذیر نباشد.
همچنین، پیشگیری از سکته های مغزی آینده نیز بسیار مهم است، بنابراین پس از تجربه سکته مغزی، باید تغییرات سبک زندگی خود را به منظور کاهش عوامل خطر و مراقبت از سلامتی اعمال کنید.
این شامل تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، کنترل فشار خون، کاهش استرس، قطع کردن سیگار و مدیریت بهینه بیماری های دیگر مانند دیابت است.
مهم است که با پزشک خود درباره پیشگیری و مدیریت بعد از سکته مغزی مشورت کنید و راهنمایی های لازم را دریافت کنید.
همچنین، هر فرد و شرایط بالینی خاصی دارد و پاسخ به درمان و بازیابی ممکن است متفاوت باشد.
برای پیشگیری از سکته مغزی، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید.
۱- کنترل فشار خون
فشار خون بالا یکی از عوامل مهم برای سکته مغزی است.
برای کاهش خطر سکته مغزی، باید فشار خون را در محدوده نرمال نگه داشت.
۲- تغذیه سالم
تغذیه مناسب با حفظ وزن سالم و مصرف غذا های پرفیبر و کم چرب، به پیشگیری از سکته مغزی کمک می کند.
۳- ورزش منظم
ورزش باعث بهبود عملکرد قلب و عروق شده و خطر سکته مغزی را کاهش می دهد به همین دلیل روزانه به طور منظم ورزش کنید.
۴- قطع سیگار
سیگار باعث افزایش فشار خون، تجلط خون و تضعین عروق شده و باعث افزایش خطر سکته مغزی می شود.
۵- کنترل دستگاه قلب
بسامد ضربان قلب بالا و نا منظم باعث افزایش خطر سکته مغزی می شود.
برای کاهش خطر سکته مغزی، باید دستگاه قلب را تحت کنترل داشت.
۶- کنترل دیابت
دیابت باعث افزایش خطر سکته مغزی می شود.
برای پیشگیری از سکته مغزی، باید دیابت را تحت کنترل داشت.
۷- کنترل چربی خون
چربی خون باعث تجلط خون و تضعین عروق شده و باعث افزایش خطر سکته مغزی می شود.
برای پیشگیری از سکته مغزی، باید چربی خون را در حد نرمال نگه داشت.
برای پیشگیری از سکته مغزی به عوامل بالا توجه کافی داشته باشید تا از به وجود آمدن سکته مغزی جلوگیری شود گاهی اوقات ممکن است سکته مغزی عواقب جبران ناپذیری را برای هر فردی به وجود بیاورد به همین دلیل این موضوع را حتما جدی بگیرید