نوار قلب یک آزمایش ساده و بدون درد است که فعالیت الکتریکی قلب شما را اندازهگیری میکند و در برخی شرایط انجام آن الزامی است.
ضربان قلب توسط یک سیگنال الکتریکی آغاز میشود که در بالای قلب شروع میشود و رو به پایین حرکت میکند. مشکلات قلب اغلب بر فعالیت الکتریکی قلب اثر میگذارد.
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام چیست
الکتروکاردیوگرام سیگنالهای الکتریکی قلب را ثبت میکند. نوار قلب یک آزمایش معمول برای تشخیص مشکلات قلبی و نظارت بر وضعیت قلب در بسیاری از موارد است. الکتروکاردیوگرام – که همچنین ECG یا EKG نیز نامیده میشود – اغلب در یک مطب دکتر، یک کلینیک یا اتاق بیمارستان انجام میشود.
در چه مواردی گرفتن نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام ضروری است
نوار قلب به پزشک شما کمک خواهد کرد تا علت علائم را همراه با نوع درمان ممکن تشخیص دهد. نوار قلب یک آزمایش بدون دردسر و بدون درد با نتایج سریع است. در طول گرفتن نوار قلب، سنسورها (الکترودها) که میتوانند فعالیت الکتریکی قلب را تشخیص دهند، به قفسه سینه و دست و پای فرد متصل میشوند. این حسگرها معمولاً فقط چند دقیقه باقی میمانند. اگر شما علائم یا نشانههایی از مشکلات قلبی را داشته باشید، ممکن است پزشک برای شما یک نوار قلب تجویز کند. گرفتن نوار قلب در موارد زیر توصیه میشود:
- آنژین صدری یا درد در قفسه سینه
- مشکل تنفس
- احساس خستگی یا ضعف
- تپش قلب
- احساس درد در قلب
اگر سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی دارید، پزشک ممکن است یک آزمایش الکتروکاردیوگرام را به عنوان تست غربالگری اولیه معرفی کند، حتی اگر علائم شما وجود ندارد. الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب راه بی دردسر و غیرمخرب برای تشخیص بسیاری از مشکلات قلب معمول در افراد مختلف است. پزشک شما ممکن است از الکتروکاردیوگرام برای تشخیص موارد زیر استفاده کند:
- بیماری عروق کرونر
- حمله قلبی
- مشکلات ساختاری در دریچه های قلب
- سابقه حمله قلبی
- ضعف، خستگی یا کاهش توانایی انجام ورزش
- تشخیص صداهای غیر معمول قلب در معاینه پزشکی
دلایل استفاده الکتروکاردیوگرام
- تشخیص وسعت محل و میزان پیشرفت انفارکتوس میوکارد
- تشخیص انواع اختلالات ریتم قلبی
- تشخیص هیپرتروفی دهلیزی و بطنی
- تشخیص پریکاردیت
- تشخیص بیماریهای عمومی که به نحوی بر قلب اثر میگذارد
- تشخیص آمبولی حاد ریوی
- تعیین اثر داروهای قلبی به خصوص دیژیتال و کینیدین
- بررسی اختلالات الکترولیتی به خصوص تغییرات پتاسیم- کلسیم روی فعالیت قلب
- ارزیابی حملات سنکوپ
- ارزیابی دردی که در بالاتر از ناف قرار دارد
- ارزیابی قبل از عمل جراحی
- ارزیابی افزایش فشار خون یا بزرگ شدن قلب
- ارزیابی عملکرد ضربان ساز مصنوعی
- تعیین جهت قرار گرفتن قلب از نظر تشریحی
نوار قلب چگونه گرفته میشود (انجام نوار قلب در منزل)
نوار قلب سریع، بدون درد و بی ضرر است. پس از تعویض لباس، یک تکنسین ۱۲ تا ۱۵ الکترود نرم را با ژل به قفسه سینه، بازوها و پاها میچسباند. تکنسین ممکن است مجبور به تمیز کردن مناطق کوچک برای اطمینان از اینکه الکترودها به درستی روی پوست قرار میگیرند، شود. این الکترودها به سیمهای الکتریکی وصل و سپس به ماشین الکتروکاردیوگرام متصل میشوند.
در طول آزمون، در حالی که دستگاه فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت میکند و اطلاعات را در یک نمودار ثبت میکند، باید بر روی یک تخت بخوابید. اطمینان حاصل کنید که درست تنفس میکنید. نباید در طول آزمون صحبت کنید. پس از انجام آزمایش، الکترودها برداشته میشوند. کل پروسه حدود ۱۰ دقیقه طول میکشد. این پالسها توسط یک کامپیوتر ثبت شده و به عنوان امواج روی مانیتور نمایش داده شده یا بر روی کاغذ چاپ میشود.
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب چگونه کار میکند
هر ضربان قلب توسط یک ضربان الکتریکی ایجاد میشود که معمولاً از سلولهای خاص در قسمت سمت راست قلب نیرو میگیرد (سلولهای ضربان ساز). الکتروکاردیوگرام زمان و قدرت این سیگنالها را ثبت میکند.
فعالیت الکتریکی به عنوان امواج بر روی یک نمودار ثبت میشود. نوار قلب استاندارد میتواند ریتم قلب غیر طبیعی را فقط در صورت تکرار در حین آزمایش ثبت کند. بعضی از ریتمهای غیر طبیعی قلب میآیند و میروند، بنابراین ممکن است پزشک شما برای نظارت بر علت علائم از یک نوع نظارت ریتم قلب مانند یک مانیتور Holter استفاده کند.
خطرات گرفتن نوار قلب
الکتروکاردیوگرام یک روش امن است. شما در معرض خطر ابتلا به شوک الکتریکی در طول آزمایش نیستید زیرا الکترودها روی بدن شما قرار نمیگیرند. آنها فقط فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکنند. هنگام برداشتن الکترود، ممکن است ناراحتی ناخوشایند، مشابه با برداشتن یک باند یا چسب را احساس کنید. به ندرت، ممکن است چسب الکترود باعث ایجاد قرمزی یا تورم در پوست شود.
چگونه برای گرفتن نوار قلب آماده شویم
برای گرفتن نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام استاندارد هیچ آماده سازی خاصی لازم نیست. البته هر دارو و مکمل که مصرف میکنید را به پزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا مصرف برخی از داروها ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
پس از گرفتن نوار قلب شما میتوانید فعالیتهای عادی خود را پس از الکتروکاردیوگرام خود را از سر بگیرد. دکتر به امواج ثبت شده در طول آزمون را بررسی میکند تا مشکلات قلب را بررسی کند. اگر الکتروکاردیوگرام طبیعی شما باشد، احتمالا نیازی به آزمایش دیگر نخواهد بود.
اگر نتایج نشان دهنده اختلال در قلب شما باشد، ممکن است نیاز به یک آزمایش پیشرفته ECG یا سایر آزمایشهای تشخیصی مانند یک اکوکاردیوگرام باشد. درمان بستگی به علائم و نشانههای شما دارد.