بیماری زونا چیست؟
بیماری زونا یک نوع عفونت ویروسی است که توسط ویروس زوستر ایجاد می شود.
این ویروس باعث ب روز دو بیماری متفاوت میشود.
۱- آبله
این بیماری معمولاً در کودکان به روز میکند و با ظاهر آبلههای خارشآور در سراسر بدن همراه است.
این بیماری معمولاً خفیف به نظر میرسد، اما برای برخی افراد ممکن است جدی باشد.
۲- حصبه
وقتی کسی آبله را در کودکی گذرانده و ویروس زوستر به حالت خواب در بدن باقی میماند، ممکن است در دوران بزرگی به عنوان حصبه به وجود آید.
حصبه با ظاهر آبلههای خارشآور روی یک ناحیه محدود از بدن، عمدتاً در یک طرف بدن، همراه با درد شدید، خارش، و التهاب پوست شناخته میشود.
علائم حصبه ممکن است شدیدتر از آبله باشند و میتوانند باعث درد مزمن در ناحیه متأثر شوند.
این بیماری معمولاً در افراد سن بالا، به خصوص افرادی که قبلاً آبله داشته اند، رخ میدهد.
واکسیناسیون مخصوص برای جلوگیری از آبله در دسترس است و می تواند از بروز حصبه در آینده جلوگیری کند.
در صورت مشکوک به حصبه یا داشتن علائم این بیماری، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
بیماری زونا به افرادی که قبلاً عفونت ویروس وواریسلا زوستر یا ویروس زیکا داشتهاند دچار می شود.
ویروس زیکا در افرادی که این عفونت را پشت سر گذاشته اند، در نهفته در سیستم عصبی میماند و بعد از سالها ممکن است به شکل بیماری زونا دوباره فعال شود.
این به افراد بزرگ تر از 50 سال، به ویژه افراد بالای 60 سال، بیشتر اتفاق می افتد.
عواملی که می توانند افزایش خطر ابتلا به بیماری زونا داشته باشند عبارتند از:
۱- سیستم ایمنی ضعیف
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند افرادی که داروهای ایمنیسازی را مصرف می کنند، بیشتر از دیگران در خطر هستند.
۲- استرس
استرس ممکن است خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش دهد.
۳- بیماری های مزمن
بیماری های مزمن مانند دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، یا سرطان نیز ممکن است خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش دهند.
۴- بیماریهای کلیوی
افرادی که بیماریهای کلیوی دارند نیز ممکن است بیشتر در معرض خطر بیماری زونا باشند.
۵- مصرف دارو های ایمنیسازی
مصرف دارو هایی که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند، ممکن است خطر بیماری زونا را افزایش دهند.
اگر شما به عنوان یکی از افرادی که قبلاً عفونت ویروس زونا داشتهاند، علائم بیماری زونا از جمله آبلهها و دردهای پوستی را تجربه می کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق ارائه دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
علائم بیماری زونا را بشناسید
علائم بیماری زونا یا حصبه معمولاً به شدت خارشآور و ناراحت کننده هستند.
این علائم عمدتاً روی یک ناحیه خاص از بدن رخ می دهند و می توانند به شدت دردآور باشند.
اگر شما یا کسی در اطراف شما علائم حصبه را تجربه میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب ارائه شود. علائم بیماری زونا شامل موارد زیر می شوند.
۱- آبله
آبله های خارشآور و قرمز روی پوست در ناحیه مشخصی از بدن ظاهر میشوند. این آبلهها معمولاً در یک طرف بدن تشکیل میشوند.
۲- درد
درد شدید و یا درد در ناحیه آبله ها، این درد ممکن است مداوم باشد و تا چند هفته زمان ببرد.
۳- سوزش و خارش
ناحیه متأثر از حصبه معمولاً خارش دارد و این خارش می تواند بسیار ناراحتکننده باشد.
۴- خواب آلودگی
برخی از افراد با تغییر رنگ پوست در منطقه حصبه مواجه میشوند. همچنین، افراد ممکن است احساس خستگی و خوابآلودگی کنند.
۵- ممکن است علائم دیگر نیز شامل تب و عدم راحتی عمومی باشد.
حصبه معمولاً روی یک ناحیه مشخص از بدن ظاهر میشود و ممکن است به عنوان خطوطی در نظر گرفته شود، که به شکلی کوچک به نظر میآید.
این بیماری ممکن است برای چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد و در بعضی موارد به مدت مداوم درد و خارش را ایجاد کند.
اگر علائم حصبه را تجربه میکنید یا مشکوک به وجود این بیماری هستید، بهترین کار این است که به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
درمان زونا معمولاً شامل داروهای ضدویروسی و داروهای کاهنده درد میشود.
چه چیزی باعث بیماری زونا میشود؟
بیماری زونا یا حصبه به علت فعال شدن مجدد ویروس زوستر در بدن ایجاد میشود.
این ویروس ابتدا عفونت آبلههای آتشین را در کودکی ایجاد میکند و سپس در اثر خوابیدن در رگ های عصبی، به ویروس تبدیل میشود.
بعد از مدتها، اگر این ویروس فعال شود، باعث بروز حصبه میشود.
عوامل زیر ممکن است باعث فعال شدن مجدد ویروس زوستر و بروز حصبه شوند.
۱- پیری
با پیر شدن، سیستم ایمنی بدن ضعیف تر میشود و احتمال فعال شدن مجدد ویروس زوستر افزایش مییابد.
۲- ضعف سیستم ایمنی
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مثلاً افراد مبتلا به بیماریها یا افرادی که پس از جراحیهای جذاب سیستم ایمنی ضعیف شده است، از خطر بالاتری برای بروز حصبه رنج میبرند.
۳- استرس
استرس نیز ممکن است باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی شود و به افزایش احتمال بروز حصبه منجر شود.
۴- سایر عوامل
عواملی نظیر تغذیه نامناسب، خواب کم، و عوامل محیطی ممکن است نقشی در فعال شدن مجدد ویروس زوستر ایفا کنند.
برای جلوگیری از بروز حصبه، واکسیناسیون مناسب میتواند مفید باشد.
واکسن های ضد حصبه اکنون در دسترس هستند و میتوانند به شدت از بروز حصبه در افرادی که قبلاً آبله داشتهاند و همچنین از بروز آبله در افرادی که حصبه دارند جلوگیری کنند. برای درمان بیماری زونا اقدامات زیر را میتوان انجام داد.
۱- مشاوره پزشکی
همواره در مواجه با علائم بیماری زونا، بهترین اقدام اولیه مراجعه به یک پزشک یا متخصص پوست و زوناست.
پزشک شما میتواند تشخیص دقیق ارائه دهد و برنامه درمانی را تعیین کند.
۲- مصرف داروها
پزشک ممکن است دارو های ضد ویروسی برای درمان بیماری تجویز کند. این دارو ها میتوانند علائم زونا را کاهش دهند.
۳- داروهای ضد التهابی
در صورت لزوم، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ممکن است به عنوان تسکیندهنده درد مصرف شوند.
۴- تراپی آنتی ویروسی
برخی مواقع پزشک میتواند تراپی آنتیویروسی موضعی یا تزریقی را تجویز کند تا عوارض ویروس را بهبود بخشد.
۵- مراقبت از زخم ها
برای جلوگیری از عفونت های ثانویه، بهتر است زخم های پوستی را تمیز نگه دارید.
۶- مصرف دارو های تسکین دردی
درد معمولاً یکی از عوارض زونا است. پزشک ممکن است داروهای تسکین دردی را تجویز کند.
۷- استراحت
استراحت به بدن کمک می کند تا با این عفونت مبارزه کند و تریاق بیشتری برای بهبود سلامتی داشته باشد.
۸- واکسیناسیون
واکسیناسیون پیشگیرانه می تواند از ابتلا به بیماری زونا و عارضه های مرتبط با آن جلوگیری کند.
واکسن زوستاکس و واکسن شینگریکس دو واکسن موجود برای پیشگیری از بیماری زونا هستند.
۹- مراقبت از مواقع زخم
برای جلوگیری از عفونت های ثانویه و بهبود سریع تر، مراقبت ویژه از زخم ها به عمل آورده شود.
۱۰- توصیه پزشک
همواره دستورات و توصیههای پزشک را دنبال کنید و در صورت وجود هر علائم جدید یا تغییر در بیماری به پزشک خود اعلام کنید.
توجه داشته باشید که درمان بیماری زونا به زمان احتیاج داشته باشد و علائم درد و ایجاد آبله ممکن است به مدت طولانی ادامه داشته باشد. پیروی از توصیه های پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است تا بهبودی بهتری را تضمین کند.
بیماری زونا تا چه مدت واگیردار است؟
بیماری زونا به تنهایی به دیگران واگیر نیست.
اگر شما یا کسی دیگر به بیماری زونا یا حصبه مبتلا شود، مستقیماً بیماری را به دیگران منتقل نمی کنید.
اما باید توجه داشته باشید که اگر کسی که از بیماری زونا رنج می برد و آبله های حصبه باز می ماند، وارد کننده ویروس زوستر به افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مثل افراد سالمند یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مثلاً بیماران سرطانی می تواند به افراد دیگر انتقال یابد و برای آنان خطر ساز برای بروز حصبه وجود داشته باشد.
برای جلوگیری از انتقال ویروس زوستر به افراد دیگر، افراد مبتلا به بیماری زونا باید از مخاطبین با سیستم ایمنی ضعیف فاصله بگیرند و معمولاً آبله های حصبه را با بانداژ پوشانده و پوست را پوشیده نگه می دارند.
همچنین، شستشوی دست ها و عملیات بهداشتی مناسب برای افراد مبتلا به بیماری زونا و همچنین برای افرادی که با آنان در تماس هستند، مهم است.
اگر فکر می کنید به بیماری زونا مبتلا شده اید یا با فردی مبتلا به حصبه در تماس هستید، بهترین اقدام این است که به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و اقدامات پیشگیری مناسب انجام شود.