دیابت خاموش چیست؟
مفهوم “دیابت خاموش” یا همچنین نامیده میشود “دیابت نوع ۲ خاموش” یا “دیابت نوع ۲ ایمنی” به موقعیتی اشاره دارد که در آن سطح گلوکز خونی (قند خون) بالاتر از حالت طبیعی است، اما علائم کم یا تقریباً ندارد و به نظر میآید که فرد در حالت سلامتی است.
دیابت خاموش یا دیابت بدون علائم (لاتنس) به معنای وجود دیابت در بدن بدون اظهار نشانههای مشخص مانند افزایش قند خون یا علائم تشنج قند نظیر عطش شدید، ادرارزدایی مکرر، و خستگی نیست.
این وضعیت میتواند مخاطرات جدی برای سلامتی داشته باشد زیرا قند خون بالا بدون درمان مناسب ممکن است به مشکلات مانند آسیب به عروق و اعضای مهم بدن منجر شود.برای تشخیص دیابت خاموش، تستهای خونی انجام میشود تا سطح گلوکز خون بررسی شود.
اگر سطح گلوکز خون بالا باشد، افراد به عنوان دارای دیابت تشخیص داده میشوند.
افرادی که دارای عوامل خطر برای دیابت هستند، مثل تاریخچه خانوادگی یا چاقی، باید به طبیب مراجعه کرده و آزمونهای منظم انجام دهند تا از وجود دیابت خاموش مطلع شوند و درمان مناسب را شروع کنند.
این وضعیت در اغلب موارد به دنبال تستهای خونی تشخیص داده میشود و معمولاً بدون علائم آشکاری اتفاق میافتد.
دیابت خاموش اغلب مشخصات زیر را دارا میکند:
۱- سطح بالاي قند خون
افراد با دیابت خاموش دارای سطح بالایی از گلوکز در خون خود هستند.
این میزان بیشتر از حد معمول است اما نه به اندازهای که به تنهایی علائم مشکلات دیابت را ایجاد کند.
۲- عدم وجود علائم و نشانهها
اغلب در دیابت خاموش، فرد علائم مشخصی مانند ادرار زیاد، تشنجهای خونی، خستگی شدید و… ندارد.
۳- انسولین موثر
بدن فرد با دیابت خاموش به طور معمول به انسولین پاسخ میدهد، به این معنا که انسولین همچنان موجودیت دارد و میتواند گلوکز را به سلولها منتقل کند، اما به نظر میرسد که به نرخ کمتری از نیاز برخوردار باشد.
دیابت خاموش نیاز به مراقبتهای پزشکی دارد. اگر تشخیص دیابت خاموش دریافت شود، معمولاً تغییرات در سبک زندگی (مثل تغذیه مناسب و ورزش) و داروها برای کنترل قند خون توصیه میشود تا جلوگیری از تعدادی از مشکلات جدی دیابت در آینده شود.
تشخیص و مراقبت زودهنگام میتواند موجب بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطر مشکلات جدی از جمله بیماریهای قلبی و مشکلات عصبی مرتبط با دیابت شود.
دیابت خاموش همان پیش دیابت است؟
در واقعیت، عبارت “دیابت خاموش” به معنای پیشدیابت نیست.
دیابت خاموش یک موقعیت متفاوت از پیشدیابت (یا دیابت نوع ۲) است.
دیابت خاموش به وضعیتی اطلاق میشود که در آن سطح گلوکز خونی (قند خون) بالاتر از حالت طبیعی است، اما فرد هیچ علائم مشکلات دیابتی ندارد و به نظر میآید که در وضعیت سلامتی عادی قرار دارد.
پیشدیابت (دیابت نوع ۲) به عبارتی وضعیتی است که در آن سطح قند خون بالا است و علائم مشخصی ممکن است وجود داشته باشد یا همچنین ممکن است بدون علائم ولی با تستهای خونی تشخیص داده شود.
در دیابت نوع ۲، بدن به انسولین (هورمون مسئول برای کنترل قند خون) دچار مقاومت میشود و قند خون بالا میرود.
اگر تشخیص دیابت خاموش دریافت شود، این نشان میدهد که سطح گلوکز خون فرد بالاتر از حد معمول است، اما هنوز به اندازهای نیست که به تنهایی علائمی مشکلات دیابتی ایجاد کند.
با این حال، معمولاً مراقبتهای پزشکی و تغییرات در سبک زندگی توصیه میشود تا جلوگیری از تبدیل شدن به دیابت نوع ۲ و کنترل قند خون بهبود یابد.
علائم دیابت خاموش
دیابت خاموش (دیابت نوع ۲خاموش) معمولاً بدون علائم آشکاری اتفاق میافتد و اغلب به طور تصادفی توسط تستهای خونی تشخیص داده میشود.
با این حال، در برخی موارد، ممکن است علائم خفیف و غیرخاصیتی وجود داشته باشد که به دیابت خاموش اشاره کنند.
برخی از علائم ممکن دیابت خاموش عبارتند از:
۱- عطش و ادرارزدایی بیش از حد
افزایش عطش و تعداد بارهای ادرارزدایی بیش از حد معمول ممکن است نشانه دیابت خاموش باشد.
۲- افزایش گرسنگی
افزایش گرسنگی و تمایل به خوردن بیشتر به علت نقص در استفاده از گلوکز توسط سلولها ممکن است اتفاق بیافتد.
۳- کاهش وزن بدون دلیل آشکار
تغییرات در وزن بدون دلیل آشکار و کاهش وزن ممکن است اتفاق بیافتد.
۴- خستگی
خستگی و احساس ضعف ممکن است بیشتر از حد معمول باشد.
۵- بینایی مبهم
برخی از افراد ممکن است اختلالات دیداری نسبت به زمینه دیابت خاموش داشته باشند.
۶- زخمها و التهابات مکرر
دیابت ممکن است به تاخیر در بهبود زخمها و التهابات کمک کند.
به هر حال، باید توجه داشت که این علائم نهایتاً علائم نادر و خفیف هستند و نمیتوان به تنهایی برای تشخیص دیابت خاموش اعتماد کرد.
تشخیص دقیق دیابت خاموش نیاز به تستهای خونی خاص دارد.
اگر شما یا کسی که میشناسید علائمی شبیه به این دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا تستهای مربوطه انجام شود و وضعیت قند خون بررسی شود.
دلایل بروز دیابت خاموش
به دیابت خاموش (دیابت نوع ۲ خاموش) به عنوان وضعیتی اشاره داریم که در آن سطح گلوکز خون بالاتر از حد معمول است، اما فرد هیچ علائم مشکلات دیابتی ندارد یا علائم خفیفی دارد.
علت بروز دیابت خاموش همچنان موضوع تحقیقات و مطالعات علمی است، اما برخی از عوامل و علل مرتبط با دیابت خاموش عبارتند از:
۱- ژنتیک و موروثی
وجود تاریخچه خانوادگی از دیابت میتواند یک عامل مهم در بروز دیابت خاموش باشد.
ژنتیک و عوامل موروثی ممکن است نقش مهمی در افزایش احتمال بروز دیابت داشته باشند.
۲- چاقی و اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن به عنوان یک عامل خطرزای برای دیابت خاموش معتبر است.
چاقی ممکن است باعث مقاومت به انسولین شود که یکی از ویژگیهای دیابت نوع 2 است.
۳- عمر
ریسک دیابت خاموش با افزایش سن افراد افزایش مییابد. این به عنوان دلیلی مهم مطرح میشود.
۴- فشار خون بالا
افزایش فشار خون (فشار خون بالا) نیز به دیابت خاموش مرتبط است.
۵- فعالیت بدنی ناکافی
عدم فعالیت بدنی مناسب و کم کردن حرکت ممکن است به افزایش ریسک دیابت خاموش منجر شود.
۶- تغذیه نامناسب
مصرف زیاد غذاهای پر قند و چربی و کم مصرف میوهها و سبزیجات میتواند به افزایش ریسک دیابت خاموش کمک کند.
۷- سابقه حاملگی دیابتی
زنانی که در دوران بارداری دیابت حاملگی داشتهاند، ریسک دیابت خاموش را دارند.
۸- سابقه متونی برای دیابت
افرادی که در آزمونهای اولیه تشخیصی برای دیابت نوع ۲ متونی داشتهاند، ممکن است در معرض خطر دیابت خاموش باشند.
برای کاهش ریسک مبتلا شدن به دیابت (بخصوص دیابت نوع ۲ که به طور عمده با عوامل محیطی و شیوه زندگی مرتبط است) میتوانید اقدامات و تغییرات زیر را در نظر بگیرید:
۱- حفظ وزن سالم
چاقی یکی از عوامل اصلی افزایش ریسک دیابت است.
با تغذیه سالم و ورزش منظم، وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید.
۲- تغذیه مناسب
مصرف مواد غذایی سالم با میزان مناسب گلوکز خون را کنترل کرده و ریسک دیابت را کاهش میدهد.
مصرف مقدار مناسبی از میوهها، سبزیجات، مواد غذایی کامل و کم چرب، و کنترل مصرف قند و شکر مهم است.
۳- ورزش منظم
فعالیتهای ورزشی منظم به کنترل وزن، افزایش حساسیت به انسولین، و کاهش ریسک دیابت کمک میکند.
حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط در هفته را هدف قرار دهید.
۴- کاهش استرس
استرس میتواند اثرات مخربی بر سلامت داشته باشد.
راههای مدیریت استرس مثل مدیتیشن، یوگا، و تمرین تنفس میتواند به کاهش ریسک دیابت کمک کند.
۵- اجتناب از مصرف تنباکو و الکل
سیگار کشیدن و مصرف مفرط الکل ریسک دیابت را افزایش میدهند.
بهتر است از آنها اجتناب کنید یا مصرف را به حداقل برسانید.
۶- بررسی مرتب سطح قند خون
اگر در خانواده شما تاریخچه دیابت وجود دارد یا عوامل دیگری مانند چاقی در شما مشاهده میشود، مرتباً سطح قند خون خود را بررسی کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات در شیوه زندگی میتوانند به طور قابل توجهی به کاهش ریسک دیابت کمک کنند. در هر صورت، مشورت با پزشک خود برای انتخاب راههای مناسب برای کاهش ریسک بسیار مهم است.
برای کاهش ریسک دیابت خاموش و مدیریت بهتر سلامتی، تغییرات در سبک زندگی از جمله تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، و کنترل وزن میتواند مفید باشد.
اگر شما یا کسی که میشناسید مشکلاتی در مورد دیابت خاموش دارید، بهتر است با پزشک مشورت کرده و تستهای مربوطه را انجام دهید.